Vanuit onze Instagram community krijgen we regelmatig verhalen binnen van mensen die graag iets willen delen. Deze blog is geschreven door Eva; zij heeft last van sociale angst. Ze deelt in deze blog haar kennis en ervaringen over haar mentale uitdaging.
Ongemakkelijke situaties
Jezelf voorstellen aan een onbekende groep mensen, te horen krijgen dat je iets tussen je tanden hebt tijdens een eerste date, struikelen op een vol perron. Ja, er zijn leukere dingen...
Sociale angststoornis
De meeste mensen zullen de onaangename gevoelens, die af en toe opspelen bij dit soort ongemakkelijke sociale situaties, ongetwijfeld herkennen. Een deel zal het na een diepe zucht van zich af schudden, doorgaan met hun dag en kijken er later lachend op terug. Maar dit geldt niet voor iedereen, niet voor mensen met een sociale angststoornis.
Zoals bij veel mentale klachten, kun je aan de buitenkant vaak lastig zien dat iemand lijdt aan een sociale angststoornis. Iemand wordt misschien omschreven als verlegen, passief en kan afwezig of gespannen overkomen. Maar wat gebeurt er eigenlijk in de binnenwereld?
Bang dat iedereen op je let
Mensen die last hebben van sociale angst zijn constant bang dat anderen altijd op hun letten en een negatieve mening/overtuiging over ze hebben. Deze overmatige angst is continu aanwezig en is dusdanig erg dat deze het dagelijks leven beperkt.
Symptomen sociale angst
In een acute situatie waar iemand last krijgt van sociale angst treden vaak de volgende fysieke klachten op; paniek, een bonzend hart, een alert schrik gevoel (freeze, fawn, flight), misselijkmakende stress, hoge oppervlakkige ademhaling, moeite met rustig worden, dissociëren, angstzweet, blozen, stotteren, verstijven etc.
Perfectionisme als camouflage
Een vicieuze cirkel waar ik zelf vaak in beland is dat ik graag een goede indruk willen maken tegenover andere mensen, uit onzekerheid en angst om maar niet negatief beoordeeld te worden. Ik zoek zekerheid en camouflage van mijn sociale angst in perfectionisme; het maken van lijstjes, alles tot in de puntjes verzorgen en sociaal wenselijk zijn. Dit zijn pogingen van mij om controle te houden op meningen die anderen over mij kunnen hebben. Dit geeft een hoge druk om mezelf te bewijzen en gaat hand in hand met faalangst. Ik kan me dan ook erg schamen als ik iets over het hoofd heb gezien.
Impact mentale gezondheid
Een sociale angststoornis heeft veel impact op de mentale gezondheid. Veel voorkomend zijn gevoelens van eenzaamheid en onbegrepen voelen door anderen. De wereld voelt dan erg onveilig.
Dit kan zelfs leiden tot depressies en/of middelen gebruik zoals bijvoorbeeld alcohol, als zelf medicatie om de spanning te onderdrukken in sociale situaties. Om de angstige gevoelens te onderdrukken wordt er vaak ook voor gekozen om sociale situaties zoveel mogelijk te vermijden.
Zoals bijvoorbeeld; eten in bijzijn van anderen, verjaardagen of werk waar veel sociaal contact voor nodig is. Hierdoor valt de gespannenheid minder op en merkt de buitenwereld nauwelijks wat van de sociale angst.
Tips bij een sociale angststoornis
Herken jij je in de omschrijving van sociale angst?
Hieronder volgen wat tips die je mogelijk helpen:
1: Acceptatie
Jezelf naar beneden praten is verre van helpend. Realiteit is dat je sociale situaties nou eenmaal spannend vindt en daar hangt geen oordeel aan. Als je accepteert dat het is zoals het is en het tijd kost om minder last te hebben van je angstgevoelens, maakt het al een stuk gemakkelijker om het met moed aan te gaan.
2: Delen
Praten over je sociale angst met iemand die je vertouwt kan erg helpend zijn. Door het bespreekbaar te maken, zal er meer begrip ontstaan.
Belangrijk voor de omgeving is om het serieus te nemen en niet weg te wuiven. Biedt een luisterend oor en motiveer de persoon in kwestie om alsnog deel te nemen in sociale activiteiten, wetende dat jij diegene zal ondersteunen.
3: Stapje voor stapje
Loskomen van angstige gevoelens is geen gemakkelijke weg, het beste wat je er tegen kan doen is er dwars doorheen gaan, maar wel stapje voor stapje, heb geduld met jezelf.
Ben je bijvoorbeeld gewend dat anderen spannende taken van je over nemen? Zoals eten bestellen in een restaurant, winkelpersoneel vragen waar iets ligt of de huisarts bellen voor een afspraak?
Probeer dit dan juist niet te vermijden. Door dit soort zaken te vermijden houdt de angst stand en bevestigd in je hoofd het onrealistische idee dat je het niet zelf zou kunnen. Maar probeer het eens, desnoods schrijf je eerst op wat je wil gaan zeggen. You got this!
4: Overweeg professionele hulp
Heb je er in je dagelijks leven veel last van en vind je het lastig om zelf of met hulp van je omgeving los te komen van je sociale angst? Dan kan therapie een fijne hulp zijn. Een behandelaar kan je handige tools geven, je helpen om te reflecteren op specifieke situaties en de gedachtes die je hebt te bevragen; hoe reëel is het dat mensen het raar vinden als je door een klaslokaal loop? Ook bij Thubble kun je terecht voor behandeling bij sociale angst.
In therapie heb ik geleerd dat ik geen controle heb over de meningen van anderen. Ik was bang dat mensen mij zouden bekritiseren op de manier hoe ik mijzelf dagelijks bekritiseerde. Ik was erg onaardig tegen mezelf, maar heb inmiddels fijne tools gekregen om een stuk liever voor mezelf te zijn.